孝经全文带拼音版

孝经全文带拼音版
孝经全文带拼音版

目录

第一章开宗明义 (1)

第二章天子 (1)

第三章诸侯 (2)

第四章卿大夫 (2)

第五章士 (3)

第六章庶人 (3)

第七章三才 (3)

第八章孝治 (4)

第九章圣治 (5)

第十章纪孝行 (6)

第十一章五刑 (7)

第十二章广要道 (7)

第十三章广至德 (7)

第十四章广扬名 (8)

第十五章谏诤 (8)

第十六章感应 (9)

第十七章事君 (9)

第十八章丧亲 (10)

d i y i zh a ng k a i o ngiing y i

第一章开宗明义

zh

仲尼居,曾子持。子曰:“先王有至德要道,

y i sh un i a xi a m In y o ngh e m u sh a ng

以顺天下,民用和睦,上下无怨。汝知之乎?”

c e ngz i b i x I yu e c an b u m in h e z u y i zh i zh i

曾子避席曰:“参不敏,何足以知之?”

z i yu e f u xi ao d e zh ib en y e ji a zh isu o y ou sh e ngy e

子曰:“夫孝,德之本也,教之所由生也。

f u zu o w u y u r u

复坐,吾语汝。”

sh e nt i a f u sh ou zh i f u m u b u g an hu ish a ng xi a o h i sh i y e

“身体发肤,受之父母,不敢毁伤,孝之始也。

l ish e h a ngd ao y a nm i ngy u h ou sh i y i xi an u m u xi a(zh izh o ngy e f u

立身行道,扬名于后世,以显父母,孝之终也。夫

xi ao sh i y u sh i q in zh o ngy u sh i j un zh o ngy u l i sh en d a y a y un

孝,始于事亲,忠于事君,终于立身。《大雅》云:w u ni aner z u y u xi u ju e d e

‘无念尔祖,聿修厥德。'”

d i 生zh a ng ti an z i

第二章天子

z i yu e ai q in zh e b u g an e y u r en j i nqginzh e b u g an

子曰:“爱亲者,不敢恶于人;敬亲者,不敢

m an y u r en ai i i njg in y u sh iq in er d e ji a(j i a y u b a i i ng x ng y u s i h ai

慢于人。爱敬尽于事亲,而德教加于百姓,刑于四海。

g ai ti an z i zh i i ao y e f u x I ng y un y i r en y ou q i ng zh ac m in l ai zh i

盖天子之孝也。《甫刑》云:‘一人有庆,兆民赖之。'”

d i s amh a ng zh u h ou

第三章诸侯

z a sh a ngD u ji ao g ao er b u w ei zh i ji ej in d u m an er b u y i

在上不骄,高而不危;制节谨度,满而不溢。

g ao er b u w ei su o yCh a ngh ou gu i y e m an er b u y i su o y C h a nsh ou f u

高而不危,所以长守贵也。满而不溢,所以长守富

y e f u gu i b u l i q sh en r an h ou n e ng) ao q i sh e j i er h e q i m in r en

也。富贵不离其身,然后能保其社稷,而和其民人。

g ai zh u h ou zh 1xi ao y e sh 1y un zh a zh a j 1 ng 1 ng r u l sh e y u an r u

盖诸侯之孝也。《诗》云:

“战战兢兢,如临深渊,如

l u b o b 1 ng

履薄冰。”

d i s i zh a ng q1 ngd a f u

第四章卿大夫

f e xi a w a ngzh 1 f a f u b u

g an f u f e xi a w a ngz

h 1 f a y an b u g an

非先王之法服不敢服,非先王之法言不敢

d ao f

e xi a w a ngzh i d e x i njg u g an h a ng sh ig u

f e f a b u y an f e id ao b u x i ng

道,非先王之德行不敢行。是故非法不言,非道不行;

k ou w u z e y an sh en w u z e h a ng y an m an ti an xi a w u k ou gu o h a ngm an ti an xi a w u

口无择言,身无择行;言满天下无口过,行满天下无

yu a e s an h e b ei y 1 r an ou n e ngh ou q i z o ngpi ao g a iq 1 ng! a f u zh ixi acy e 怨恶:三者备矣,然后能守其宗庙。盖卿大夫之孝也。

sh 1 y un s u y e f ei xi e y1 sh i y1 r en

《诗》云:“夙夜匪懈,以事一人。”

d i w u zh a ng sh i

第五章士

z i y u sh i f u y 1 sh im u er ai t o ng z 1 y u sh i f u y 1 sh ij un

资于事父以事母,而爱同;资于事父以事君,erj i ngo ng g u m u q u q i ai er j unq u q i j i ng ji a zh izh e f u y e g u

而敬同。故母取其爱,而君取其敬,兼之者父也。故

y i xi ao h ij un z e zh o ng y 1 j i nsh i h a ngz e sh un zh o ngh un b u sh 1 y 1 sh i q i 以孝事君则忠,以敬事长则顺。忠顺不失,以事其sh a ng r anh ou n e ngD ao q i l u w ei er sh ou q i j i s i g ai sh i zh ixi ao e

上,然后能保其禄位,而守其祭祀。盖士之孝也。

sh 1 y un s u x 1 ncy e mei w u ti aner su osh e ng

《诗》云:“夙兴夜寐,无忝尔所生。”

d i li u zh a ng sh u r

e n

第六章庶人

y o ngti an zh 1d ao f en d i zh 1 l i j 1n sh en ji e y o ng y1 y a ngf u

用天之道,分地之利,谨身节用,以养父

m u c 1 sh u r en zh 1xi ao y e g u z i ti an z 1 zh i y u sh u r en xi ao w u zh o ngsh 1母,此庶人之孝也。故自天子至于庶人,孝无终始,

er hu an b u j zh e w ei zh iy ou y e

而患不及者,未之有也。

d i q1 zh a ng s an c a i

第七章三才

c e ngz1 yu e sh en z ai xi ao zh 1

d a y e

曾子曰:“甚哉,孝之大也!”

z 1 yu e f u xi 0 ti a zh ij 1 ny e d i zh 1 y i y e m ^n zh i a ng

子曰:“夫孝,天之经也,地之义也,民之行

y e ti an d i zh ij 1 ng er m in sh i z e zh 1 z e ti a zh im I ng y in d i zh 1 l i

也。天地之经,而民是则之。则天之明,因地之利,

y i sh un ti a nxi a sh i y 1 q I ji aO u s u er ch e ng q I zh e ngb u y an er zh i xi an

以顺天下。是以其教不肃而成,其政不严而治。先

w a ngji ajh a zh 1 k e y 1 hu a m in y e sh i g u xi aiz h 1 y 1 b o ai er m in m o y I q I

王见教之可以化民也,是故先之以博爱,而民莫遗其

q 1n ch enzh 1 y u d e y i er m in x i ring a ng xi a n h 1 y 1 j i ngj ng er m in b u zh e ng

亲,陈之于德义,而民兴行。先之以敬让,而民不争;

d ao zh 1 y 1 l 1 l

e er m in h e m u sh i zh 1 y 1 h ao w u er m in zh 1 j in sh 1

导之以礼乐,而民和睦;示之以好恶,而民知禁。《诗》y un h e h e sh 1 y in m in j u er zh an

云:‘赫赫师尹,民具尔瞻。'”

d i b a zh a ng xi a o zh i

第八章孝治

z 1 yu e x 1 zh e n 1 ngv a ngzh 1 y 1 xi a(z h i a n i a y e b u g an y 1

子曰:“昔者明王之以孝治天下也,不敢遗

xi a gu o zh 1h en er ku a g y u g o ng h ou b o z 1 n an h u g u d e w an gu o

小国之臣,而况于公、侯、伯、子、男乎?故得万国

zh 1u ann 1n y 1 sh i q 1 xi a w a ng zh igu o zh e b u g an w u y u gu argu a er ku a g 之欢心,以事其先王。治国者,不敢侮于鳏寡,而况

y u sh imi n h u g u d e b a i i nzh ihu an x 1n y 1 sh i q 1 xi an un zh i ji a h e

于士民乎?故得百姓之欢心,以事其先君。治家者,

b u g an sh1y u ch en qi e er ku a ng y u q1 zi h u g u d e r en zh1hu an x1n y1 sh i

不敢失于臣妾,而况于妻子乎?故得人之欢心,以事

q 1 q 1n f u r an g u sh e ngz e q 1n an zh 1 j i z e gu 1i a nzh 1 sh i y 1 ti a xi a

其亲。夫然,故生则亲安之,祭则鬼享之。是以天下

h e p 1 ng z ai h ai b u sh e ng hu olu an b u zu o g u m 1 nw a ngzh 1 y 1 xi a(zh iti a xi a

和平,灾害不生,祸乱不作。故明王之以孝治天下

y e r u c 1 sh 1 y un y ouji dO e x i ng s i gu o sh unzh 1

也如此。《诗》云:‘有觉德行,四国顺之

d i ji tzh a ng sh 角g zh i

第九章圣治

c e ngz 1 yu e g an w en sh e ng en zh 1

d

e w u y 1 ji a y u xi ach u

曾子曰:“敢问圣人之德无以加于孝乎?”

z 1 yu e ti an i zh 1 i ng r enwei gu i r en zh 1 a ng m o d a 子曰:“天地之性,人为贵。人之行,莫大

y u xi ao xi a m o d a y u y an f u y an f u m o d a y u p e i i an z e zh oi g o ng q i r en

于孝。孝莫大于严父。严父莫大于配天,则周公其人

y e x 1 zh ezh oi g o ncji aos i h ou j i y 1 p ei ti an z o ngs i w en w a ngy u m i ng a ng

也。昔者周公郊祀后稷以配天,宗祀文王于明堂,

y 1 p e t h a ngd i sh i y 1 s i h ai zh in ei g e y 1 q i zh i l aij i f u sh e ng en zh 1

以配上帝。是以四海之内,各以其职来祭。夫圣人之

d e y ou h e y 1 ji a y u xi ad h u g u q 1i sh e ngzh 1 x 1 xi a y 1y a ngf u m u r i 德,又何以加于孝乎?故亲生之膝下,以养父母日y an sh e ngr en y1n y an y1 ji a j oi ng y1n q1n y1 ji aoai sh e ngr en zh 1ji ao b u s u er 严。圣人因严以教敬,因亲以教爱。圣

人之教不肃而

ch e ng q zh e ngb u y an er zh i q i su o y 1n zh eb en y e f u z 1 zh id ao ti axi i ng

成,其政不严而治,其所因者本也。父子之道,天性

y e j ui ch en zh 1 y i y e f u m u sh e ng^h 1 x u m o d a y an j un q 1n l in zh 1

也,君臣之义也。父母生之,续莫大焉。君亲临之,

h ou m o zh o ng/ an g u b u ai q i q 1n er ai t a r en zh e w ei zh 1 b 4 d e b u j i ng

厚莫重焉。故不爱其亲而爱他人者,谓之悖德;不敬

q i q 1n er j i ng a r en zh e w ei zh 1b e l 1 y 1 sh un z e n i m in w u z e y an

其亲而敬他人者,谓之悖礼。以顺则逆,民无则焉。

b u z ai y u sh an er ji e z ai y u xi o ngd e su 1 d e zh 1 j un z 1 b u gu i y e j un

不在于善,而皆在于凶德,虽得之,君子不贵也。君

z i z e b u r an y an s 1 k e d ao xing s 1 k e l e d e y i k e z un zu o sh i k e

子则不然,言思可道,行思可乐,德义可尊,作事可

f a r o nyh 1 k e gu an j in tu i k e d u y 1 l in q i m in sh i y 1 q i m in wei er

法,容止可观,进退可度,以临其民。是以其民畏而

ai zh 1 z e er xi fi)g zh 1 g u n e ngh e ng q i d e ji ao er h a ng q i zh e ng i ng

爱之,则而象之。故能成其德教,而行其政令。

sh 1 y un sh u r enj un z 1 q i y i b u tu 1

《诗》云:‘淑人君子,其仪不忒。'”

d i sh izh a ng j i xi o h dig

第十章纪孝行

z 1 yu e xi ao z 1 zh 1 sh iq 1n y e j u z e zh i q i j i ng y a ngz e

子曰:“孝子之事亲也,居则致其敬,养则

zh i q i l e b i ny e zh i q y ou sdgz e zh i q i ai j i z e zh i q i y an w u

致其乐,病则致其忧,丧则致其哀,祭则致其严。五

zh e b ei y 1 r an h ou n e ngsh iq 1n sh iq 1nzh e j u sh a ngD u ji ao w ei xi a b u lu an

者备矣,然后能事亲。事亲者,居上不骄,为下不乱,

z a ch ou b u zh e ng j u sh a ng er ji ao e wang w ei xi a er lu anz e x ng z a ch ou er 在丑不争。居上而骄则亡,为下而乱则刑,在丑而

zh e ngz e b1 ng s an zh e b u ch u su 1 r i y o ngs an sh e ngzh 1y a ng y ou w ei b u xi ao y e

争则兵。三者不除,虽日用三牲之养,犹为不孝也。”

d i sh i y 1 zh a ng w u x ng

第十一章五刑

z 1 yu e w u x ng zh ish u s an qi an er zu im o d a y u b u xi ao y ao

子曰:“五刑之属三千,而罪莫大于不孝。要

j un zh e w u sh a ng f ei sh e ngr en zh e w u f a f ei xi a z o h e w u q1n c1 d a lu an zh1d ao

君者无上,非圣人者无法,非孝者无亲。此大乱之道y e

也。”

d i sh i & zh a ng gu a ngr co d do

第十二章广要道

z i yu e ji d m in q in di m o sh an y u xi do ji d m in l ish un

子曰:“教民亲爱,莫善于孝。教民礼顺,

m o sh any u t i y i f e ngy i s u m o sh d ny u l e a nsh d zig im in m o sh d ny u 莫善于悌。移风易俗,莫善于乐。安上治民,莫善于

l i l i zh e j i ngs r y i y i g u j i ng i f u z e z i yu e j i ng xi o ng

礼。礼者,敬而已矣。故敬其父,则子悦;敬其兄,

z e d i yu e j i ng i j un z e ch en yu e j i n(y i r en er qi a w dn r en yu e su oj i ng 则弟悦;敬其君,则臣悦;敬一人,而千万人悦。所敬

zh e gu a er yu e zh ezh o ng c i zh iw ei y do d do y e

者寡,而悦者众,此之谓要道也。”

d i sh i s arzh a ng gu a ngzh i d e

第十三章广至德

z i yu e j un z i zh iji dcy i xi dcy e f ei ji szh i er r i ji d zh i

子曰:“君子之教以孝也,非家至而日见之

y e ji dcy i xi do su o y i j i rbig a xi d zh iw ei r en f u zh e y e ji do y i t i su o y i

也。教以孝,所以敬天下之为人父者也。教以悌,所以

j i rbig a xi d zh iw ei r en xi o nzh e y e ji do y i ch en su o y i j i rbg a xi d zh iw ei r en j un

敬天下之为人兄者也。教以臣,所以敬天下之为人君

zh e y e sh i y un k ai t i j un z i m in zh i f u m u f ei zh i d e

者也。《诗》云:‘恺悌君子,民之父母。'非至德,

q i sh u n e ngh urm in r u c i q i d d zh e h u

其孰能顺民如此其大者乎!”

d i sh i s i zh a ng gu a ngdngming

第十四章广扬名

z i yu e j u nz Zh i sh iq in i ao g u zh o ngk e y i y u j un sh i

子曰:“君子之事亲孝,故忠可移于君。事

xi o ngt i g u sh un k e y i y u ch a ng j u ji a l i g u zh i k e y i y u gu an sh i

兄悌,故顺可移于长。居家理,故治可移于官。是

y i h a ngh e ngy u n ei er m i ng l i y u h ou sh i y i

以行成于内,而名立于后世矣。”

d i sh i w口zh a ng ji r fi zh

e g

第十五章谏诤

c e ngz i yu e ru o f u c i ai g o ng i ng an q ii y a ngn ng z e w en

曾子曰:“若夫慈爱恭敬,安亲扬名,则闻

m i ngy i g an w en z i c o ngf u zh il i ng k e weixi aO u

命矣。敢问子从父之令,可谓孝乎?”

z i yu e sh i h e y an y u sh i h e y an y u x i zh eti an i y ou zh e ng

子曰:“是何言与,是何言与!昔者天子有争

ch en q i r en su i w u d ao b u sh i q i ti a xi a zh uh ou y ou zh e ngh en w u r en su i

臣七人,虽无道,不失其天下;诸侯有争臣五人,虽

w u d ao b u sh i q i gu o d ai fu y Ou h e ngh en s an en su iw u d ao b u s h i q [

无道,不失其国;大夫有争臣三人,虽无道,不失其

ji a sh iy ou zh e ng ou z e sh en b u l i y u l i mgi ng f u y ou zh e ngz i z e sh en

家;士有争友,则身不离于令名;父有争子,则身

b u xi a ny b u y i g u d a ngb u y i z e z i b u k e y i b u zh e ngy u f u ch en b u

不陷于不义。故当不义,则子不可以不争于父,臣不

k e y i b u zh e ngy u j un g u d a ngb u y i z e zh e ngh i c o ngf u zh il i ng y ou

可以不争于君;故当不义,则争之。从父之令,又

y an d e w ei xi ao h u

焉得为孝乎!”

d i sh i li uzh a ng g an y ng

第十六章感应

z i yu e x i zh S mi ngv a ngsh i f u xi ao g u shi ti a m i ng sh i m u

子曰:“昔者明王事父孝,故事天明;事母

xi ao g u shi d i ch a zh a n(y cu sh un g u sh a ngd a zh i ti an d i m ncph a sh en

孝,故事地察;长幼顺,故上下治。天地明察,神m i ngh a ngy 1 g u su iti an 1 b i y ou z un y e y an y ou f u y e b i y ou xi an e

相关主题